Koi variëteiten

• Kleur
  Er zijn verschillende japanse woorden om een kleur van een koi te beschrijven. Zo worden rode vlekken gewoonlijk "Hi" vlekken genoemd. Er zijn ook andere termen voor rood zoals "Aka" en "Beni" die over het algemeen gebruikt worden om een geheel rode vis aan te duiden. Met behulp van de onderstaande lijst kunt u inzicht krijgen in hoe de koibenamingen zijn opgebouwd.
  
  

  Ai	Blauw
  Aka	Rood (basiskleur over het gehele lichaam)
  Beni	Oranjerood (basiskleur over het gehele lichaam)
  Cha	Bruin
  Gin	Zilver (metaalkleurig)
  Hi	Rood (vlekken over het lichaam van een koi)
  Karasu	Zwart (basiskleur over het gehele lichaam)
  Ki	Geel
  Kin	Goudkleur (metaalkleurig)
  Midori	Groen
  Nezu	Grijs
  Orenji	Oranje
  Shiro	Wit
  Sumi	Zwart (vlekken over het lichaam van een koi)
  Yamabuki	Geel (letterlijk een Japanse struik met vaalgele bloemen

  
  
• Tekening
  In veel koinamen zit een Japanse woord dat de tekening beschrijft. Wanneer u enkele termen kent, zult u de tekeningen gemakkelijker kunnen herkennen en de variëteiten beter kunnen herkennen/onthouden.
  
  

  Budo	Letterlijk druif. De term beschrijft de paarse druiventrosachtige tekening op Budo Koromo en Budo Sanke die allebei in de koromo-klasse vallen.
  Kage	Letterlijk schaduw of fantoom. De term heeft betrekking op het vage sumi netwerk van vlekken op bepaalde Utsuri en Showa. Deze koi worden eerder bij de Kawarimono ingedeeld dan bij de Utsurimono en Showa.
  Kanoka	Letterlijk reebruin. Deze term beschrijft het gespikkelde Hi vlekkenpatroon op bepaalde Kohaku, Sanke en Showa. Deze Kanoko koi worden beoordeeld als Kawarimono.
  Koromo	Letterlijk gekleed. Deze koi hebben een Hi tekening omrand door een donkere kleur.
  Inazuma	Letterlijk bliksemschicht. Wijst op de Hi tekening op bepaalde Kohaku; "Inazuma" bechrijft het zigzagpatroon dat van de kop tot de staart loopt.
  Matsuba	De zwarte tekening in het midden van de schubben, wordt normaliter aangeduid als het dennenappelpatroon. Metaalkleurige Matsuba zijn Hikarimono, de andere zijn Kawarimono.
  Tancho	Rode vlek op de kop. Tancho hebben maar een Hi vlek. De Tancho Kohaku, Sanke en Showa worden bij shows in een aparte klasse beoordeeld.
  Utsuri	Letterlijke weerspiegeling. Eigelijk slaat de term op een complete koigroep. De sumi-vlekken hebben vaak een tweede kleur (wit, geel of rood) en bevinden zich op de rugzijde.

  
  
• Schubben
  De meeste koi hebben schubben over het gehele lichaam. Deze worden wagoi genoemd, al wordt de term zelden gebruikt. Andere Japanse woorden om schubben te beschrijven zijn:
  
  

  Doitsu	Koi die slechts ten dele bedekt zijn met schubben wordt Doitsu genoemd. Doitsu wordt in dat geval als voorvoegsel van de variëteit genoemd. Er bestaan drie soorten Doitsu. Lederkoi. Deze hebben geen schubben langs de zijlijn, en slechts hele kleine schubben op de rug. Spiegelkoi. Deze hebben grote schubben langs de zijlijn en op de rug. Yoroi- of Ishigaki-koi. Hebben schubben willekeurig verdeeld over het lichaam (niet op de rug en zijlijn). Deze koi worden op shows niet gewardeerd.
  Kinginrin	Deze term wordt vaak afgekort tot ginrin en heeft geen betrekking op de hoeveelheid, maar op het soort schubben. Kinginrinschubbben weerkaatsen het licht in hoge mate; ze fonkelen wanneer er licht op valt. Koi met 20 of meer kinginrinschubben worden in deze klasse ingedeeld. Tegenwoordig wordt alleen de Go-Sanke beoordeeld als een aparte kinginrin klasse. Kinginrin kent vier soorten schubben die in de praktijk niet apart worden beoordeeld, namelijk: Pearl ginrin. Er glimt een gedeelte van elke schub. Beta gin. Het totale oppervlakte van elke schub glimt. Diamond ginrin. De glanzende schubben schitteren als diamanten. Kado gin. Alleen de randen van de schubben zijn iriserend.
  Fucarin	Deze term is pas sinds het eind van de jaren tachtig in gebruik. Fucarin beschrijft het huidoppervlak tussen de schubben in plaats van de schubben zelf. Fucarin wordt meestal gebruikt voor koi die een goede metaalkleurige huid hebben. Over het algemeen geldt hoe kleiner de schubben zijn hoe meer de koi glanst.

  
  
• Glans
  Deze term duidt het verschil aan tussen metaalkleurige koi en andere koi. De twee belangrijkste woorden die worden gebruikt om de glans op een koi aan te geven zijn.
  
  

  Hikari	Wordt gebruikt als een voorvoegsel bij een classificatienaam. Hikari betekent dat alle koi van een bepaalde groep metaalkleurig zijn. Zo wordt hikarimono gebruikt om metaalkleurige koi aan te duiden met een kleur.
  Kawari	Wordt gebruikt als een voorvoegsel bij een classificatienaam. Hikari betekent dat alle koi van een bepaalde groep niet metaalkleurig zijn. Het wordt voornamelijk gebruikt bij kawarimono die de grootste groep koi vertegenwoordigd. Deze term omvat dus alle niet metaalkleurige koi die niet tot een andere groep behoren.

  
  
  
  
  
  Kohaku
  
  Kohaku zijn witte koi met rode vlekken. Er wordt vaak gezegd dat een koihobbyist met een kohaku begint en ermee eindigt. Afhankelijk van het patroon die van kop tot staart loopt zijn de bekenste soorten:
  
  

  Tancho Kohaku	Dit is een witte koi met een hi vlek op de kop.
  Muraten Kohaku	Deze koi heeft een aparte rode vlek op de kop naast hi vlekken over het lichaam.
  Inazuma Kohaku	Dit is een doorlopende tekening die met variatie van de kop naar de staart loopt. Inazuma betekent letterlijk bliksemschicht.
  Ippon Kohaku	Deze koi heeft een ononderbroken hi vlek die van kop tot staart loopt.
  Nidan Kohaku	Heeft twee hi vlekken verdeeld van kop tot staart.
  Sandan Kohaku	Heeft drie hi vlekken verdeeld van kop tot staart.
  Yondan Kohaku	Heeft vier hi vlekken verdeeld van kop tot staart.

  
  
  
  
  Sanke
  
  In alle landen zijn Sanke buitengewoon populair bij hobbyisten. Samen met Kohaku en Showa winnen Sanke de meeste prijzen. Het woord Sanke betekent letterlijk drie kleur, wel te verstaan; rood, wit en zwart. In Japan wordt deze koi ook wel Sanshoku genoemd volgens de vroegere oude geschrifte. Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Aka Sanke	Dit is een Sanke waarbij er een grote hi-vlek over de gehele lengte van het lichaam ligt.
  Muraten Sanke	Dit is een Sanke die een aparte hi-vlek op de kop heeft.
  Fuji Sanke	Naam van een Sanke met een hoge metaalglans op de kop; de glans wordt veroorzaakt door minieme bobbeltjes. Deze verdwijnen naarmate de koi ouder wordt.
  Tancho Sanke	Een sanke met een hi vlek op de kop. Verder is het lichaam wit met zwarte vlekken.

  
  
  
  
  Showa
  
  Samen met Sanke en Kohaku vormt de Showa de Go-Sanke groep. Vanzelfsprekend is dit ook een van de meest gewardeerde koi. Showa hebben veel meer summi in hun tekening en daardoor indrukwekkend om te zien. Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Hi Showa	Dit is een Showa waarbij er een grote hi-vlek over de gehele lengte van het lichaam ligt. Het hi heeft vaak een meer oranje tint dan de andere showa soorten.
  Kindai Showa	Deze moderne Showa heeft een hoofdzakelijk witte tekening. Het lichaam bevat aanzienlijk meer wit dan de traditionele showa (20 tot 30 procent).
  Tancho showa	Deze showa heeft een hi-vlek op de kop. Vanzelfsprekend is deze hi-vlek net zoals het lichaam overgoten met sumi.

  
  
  
  
  Bekko
  
  Bekko zijn matte koi die wit, rood of geel zijn, met duidelijke sumi vlekken op het lichaam (niet op de kop). Bekko zijn afkomstig van de familie der Taisho Sanke. Men kan stellen dat een Bekko een Sanke is zonder hi tekening. Vaak wordt de bekko verward met Utsuri, die erop lijken maar vooral zwart zijn met witte, rode of gele vlekken. Deze koi worden in kleine aantallen gekweekt. Het is niet makkelijk een goede Bekko maat 4 te vinden. Er zijn zoals eerder vermeldt maar drie soorten:
  
  

  Aka Bekko	Rood lichaam met sumi vlekken op het lichaam.
  Shiro Bekko	Wit lichaam met sumi vlekken op het lichaam.
  Ki Bekko	Geel lichaam met sumi vlekken op het lichaam.

  
  
  
  
  Utsurimono
  
  Koi uit de Utsurimono-groep worden vaak verward met de Bekko groep omdat ze hetzelfde zijn gekleurd. Het grote verschil is dat bij de Utsurimono het sumi veel dominanter aanwezig is dan bij een Bekko. Tenslotte heeft de Utsurimono ook sumi op de kop dat niet toegestaan is bij een Bekko. De Utsuri lijkt qua tekening dus veel op die van de Showa Sanshoku zonder de derde kleur hi. Er zijn wederom drie soorten:
  
  

  Shiro Utsuri	Zwart lichaam met shiro vlekken op het lichaam.
  Hi Utsuri	Zwart lichaam met hi vlekken over het lichaam.
  Ki Utsuri	Zwart lichaam met ki vlekken over het lichaam.

  
  
  
  
  Asagi
  
  Asagi kunnen nogal gewoontjes overkomen in vergelijking met andere variëteiten. Het zijn vissen die niet zo helder gekleurd zijn dan bijvoorbeeld de Utsuri of Kohaku. Toch is het een elegante vis met een subtiel schubbenpatroon en mooie verkleuring.
  
  Laten we niet vergeten dat de Asagi de voorouder is van vele variëteiten. Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Narumi Asagi	Dit is de kenmerkende lichtblauwe Asagi.
  Konjo Asagi	Deze zeer donkere Asagi is bijna zwart.
  Hi Asagi	Bij deze Asagi loop de hi vlek door tot over de zijlijn, soms zelfs tot aan de rugvin.
  Asagi Sanke	Deze Asagi heeft een vaalblauwe rug en een rode kop en zijkanten.

  
  
  
  
  Shusui
  
  Door hun ongebruikelijke kleuren en hun doitsu-schubben zijn Shusui zeer gewild bij koibezitters. Shusui zijn eigenlijk Doitsu Asagi en net zoals Asagi hebben ze de neiging om in koud water donker te kleuren. Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Hana Shusui	Deze koi, die bekend staat als een bloemige Shusui, heeft een hi vlekken tussen de onderbuik en de zijlijn en de rug.
  Hi Shusui	Bij de Shusui bedekt het hi de rug vanaf de buik.
  Ki Shusui	Deze zeer zeldzame Shusui is geel met een groenige rug.
  Pearl Shusui	Dit is een Shusui met zilverkleurige schubben. Hij is dan ook zeer zeldzaam.

  
  
  
  
  Koromo
  
  Koi uit de koromo-klasse worden zeer gewardeerd door verzamelaars. Koromo betekent letterlijk omkleed. Deze term heeft betrekking op de hi-tekening, die omrand is door een donkerder kleur;deze kleur is afhankelijk van de variëteit. Grote exemplaren kunnnen zeer indrukwekkend zijn en de sierlijkheid van een Kohaku bezitten. De kans op een kwaliteit Koromo is klein en men zal dan ook diep in de buidel moeten tasten. Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Ai Goromo	Deze Koromo komt het meeste voor. De letterlijke vertaling van Ai-Goromo is gekleed in het blauw (Ai betekent blauw). De Aui-Goromo is eigenlijk een Kohaku die hi-schubben heeft met een blauwe halve-circelvormige randen, wat de koi een netvormige tekening geeft.
  Budo Goromo	Deze koromo heeft over het gehele lichaam hi vlekken bedekt met sumi waardoor er een paarsachtige kleur ontstaat. Budo betekent dan ook letterlijk druif die de kleur en het patroon benadrukt. Het is belangrijk dat het shiro van hoge kwaliteit is om voldoende contrast te hebben. De ideale Budo Goromo heeft witte vinnen zonder enige verontreiniging erop (shimmies, sumi, hi, etc.).
  Koromo Sanke en Showa	Kruising tussen enerzijds een Koromo en Sanke, anderzijds een Koromo en Showa. Over de hi vlekken ligt de kenmerkende netwerktekening.

  
  
  
  
  Kawarimono
  
  De Kawarimono-klasse omvat alle niet metaalkleurig koi die niet tot een van de andere variëteiten behoren. In deze groep zitten koi uit een kruising tussen verschillende variëteiten. Enkele soorten zoals Kage Shiro Utsuri hebben zich ontwikkeld tot buiten de grenzen van hun oorspronkelijke klasse, hoewel het wel duidelijk is van welke lijn ze afkomstig zijn.
  
  Het is niet eenvoudig om kleine maten Kawarimono te vinden. In dergelijke stadia zien ze er nog vrij onooglijk uit.
  
  De Kawarimono-klasse is zeer groot, om een indruk te geven zijn hieronder enkele soorten benadrukt:
  
  

  Kumonryo	De naam van deze vis betekent letterlijk draakvis. De term heeft betrekking op de zwart/witte tekening die wordt aangevuldt door de grote doitse schubben. Naarmate deze koi groter wordt kleurt hij vaak volledig wit of zwart waardoor die zijn waarde verliest.
  Goshiki	Goshiki betekent vijf kleuren. Deze kleuren zijn zwart, wit, rood, blauw en donker blauw, maar omdat ze vaak gemengd op het lichaam voorkomen, zien ze er vaak paarsig uit. Deze koi moet in warm water worden gehouden anders kleuren ze veel te donker en in het ergste geval zwart.
  Ochiba Shigure	Deze koi is blauwgrijs met een bruine tekening. De letterlijke vertaling van Ochiba-Shigure is herftbladeren op het water. Ook dit is een soort voor de kenner.
  Cha-Goi	Dit is een bruine niet metaalachtige koi. Deze koi zijn het makkelijkst tam te maken en groeien zeer snel. Hoewel deze koi er nogal onopvalled uitziet, is het subtiele netwerkpatroon van de schubben heel bijzonder. De schoonheid van deze koi komt nog beter uit tussen andere koi. Dit soort is er ook in het geel, oranje, rood en grijs.

  
  
  
  
  Hikarimono (ogon)
  
  De categorie Hikarimono (hikari betekent metaalkleurig, mono betekent een kleur) omvat een van de koi variëteiten die zeer geliefd zijn bij vooral de nieuwe koi liefhebbers. Er wordt dan ook wel beweerdt dat elke koivijver tenminste een koi uit deze categorie moet bezitten. De prachtige uniforme kleur met de metaalglans geven een groot contrast met andere koi variëteiten. Enkele geliefde exemplaren worden hieronder beschreven.
  
  

  Platinum Ogon	Dit is een metaalachtige witte ogon. Het is een kruising tussen een Ki-Goi en een Nezu Ogon. Deze variëteit werd eerst Shirogane genoemd wat wit goud betekent.
  Kin Matsuba	Iedere schub van deze metaakachtige goudkleurige of gele koi is zwart in het midden, waardoor de vis aan een dennenappel doet denken. Op een goede koi zit op de kop geen enkele spoor van een zwarte verontreiniging (shimmies of summi).
  Yamabuki ogon	Deze gele goudkleurige Ogon komt van alle Ogon tegenwoordig het meeste voor.

  
  
  
  
  Hikari-Utsurimono
  
  Net als Hikarimoyo-mono zijn Hikari-Utsurimono voortgekomen uit een Ogon, in dit geval uit een kruising tussen een Ogon en een Utsuri of een Showa. Deze buitengewone prachtige koi is het levende bewijs dat de Ogon van grote invloed is geweest op het kweken en indelen van koi in de afgelopen 25 jaar. Het enige nadeel bij dergelijke vissen is dat door de metaalglans kleuren kunnen vervagen. Bijvoorbeeld het Hi kan Cha worden. Enkele soorten in deze klasse zijn.
  
  

  Kin Showa en Gin Showa	Zowel de Kin als Gin showa zijn het resultaat van een kruising tussen een Ogon en Showa. Kin Showa hebben een goudglans terwijl de Gin Showa een zilverglans hebben.
  Kin Hi Utsuri	Dit is een metaalkleurige Hi Utsuri, een kruising tussen een Hi Utsuri en een Ogon.
  Kin Ki Utsuri	Dit is een metaalkleurige Ki Utsuri, een kruising tussen een Ki Utsuri en een Ogon.

  
  
  
  
  Hikarymoyo-mono
  
  Metaalkleurige koi die meer dan een kleur bezitten, maar niet in de Utsuricategorie vallen, worden over het algemeen onderverdeeld in de Hikaromoyo-mono-klasse. Deze categorie koi is buitengewoon populair omdat de koi een hoge metaalglans hebben, in vele kleuren verkrijgbaar zijn en een schoonheid bezitten die iedereen aanspreekt.
  
  De koi variëteiten in deze categorie zijn afkomstig van twee bronnen. Ten eerste zijn er koi die een kruising zijn tussen een Platinum Ogon met ieder ander soort behalve Utsuri. De tweede groep bestaat uit variëteiten die onder de gezamelijke term Hariwake vallen. Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Kujaku	Kujaku zijn platinumkleurige koi met hi vlekken die gewoonlijk een groot gedeelte van het lichaam bedekken. Op de schubben ligt een Matsuba patroon. De mooiste Kujaku hebben een rode kop zonder vlekken.
  Hariwake	Hariwake hebben twee metaalachtige kleuren;platinum en oranje of goud. Ze vallen grofweg uiteen in vier categoriën: Geheel geschubd Doitse Matsuba Doitse Matsuba
  Kinzakura	Dit een metaalkleurige Goten-zakura; Het is een buitengewone zeldzame variëteit.

  
  
  
  
  Tancho
  
  Tancho is een van de meest gewaardeerde koi variëteiten. De naam Tancho is afkomstig van de nationale vogel van Japan. De Tancho kraanvogel die een rode vlek op de kop heeft zoals de koi in deze variëteit. Deze variëteit straalt een bepaalde eenvoud uit, toch heeft het veel moeite gekost om deze variëteit te kweken tot wat die nu is.
  
  Een andere reden waarom die zo gewardeerd wordt in Japan is het witte lichaam met de rode vlek die equivalent staat voor de Japanse vlag.
  
  

  Tancho Kohaku	De Tancho hi-vlek op de kop is de enige vlek die op deze koi aanwezig mag zijn. Het lichaam en de vinnen moeten sneeuw wit zijn.
  Tancho Sanke	De Tancho hi-vlek op de kop is de enigste hi vlek die deze koi mag bezitten. Over het witte lichaam zijn kleine sumi vlekken verdeeld. Op de vinnen mogen sumi strepen aanwezig zijn die over de gehele vin lopen, maar geen vlekken.
  Tancho Showa	Deze koi heeft de zwart-witte tekening van een Shiro Utsuri op het lichaam en de kop, plus een tancho hi-vlek op de kop.

  
  
  
  
  Kinginrin
  
  Kinginrin betekent letterlijk gouden zilverachtige schubben, die aan het hi een gouden schittering geven en aan het wit en sumi een zilveren schittering. De schubben hebben ieder afzonderlijk een iriserende weerspiegeling en geven de vis dus niet de metaalglans die bijvoorbeeld bij de Hikarimono aanwezig is. Als er echter minder dan 20 schubben op de koi aanwezig zijn, die deze eigenschap bezitten, dan zal die niet als een Kinginrin worden beschouwd.
  
  Het is niet makkelijk om een Kinginrin te vinden boven de maat 2. Naarmate de koi groeit wordt het Kinginrin doffer. Daarintegen zijn de schubben zeer iriserend als de koi nog klein zijn en dus een lust voor het oog. Edoch denken de Japaners hier anders over. Zij vinden dat met name de diamond ginrin de koi ontsiert.
  
  Enkele bekende soorten zijn:
  
  

  Kinginrin Sanke	Heeft alle eigenschappen van een normale Sanke, plus Kinginrin schubben.
  Kinginrin Showa	Heeft alle eigenschappen van een normale show, plus Kinginrin schubben.

  
  
  
  

  ---

  Koi4Less is een onderdeel van Heldere5er.nl